Actualización de coñecementos, reflexión e análise das novidades fiscais e contables para 2025

Preto de douscentos profesionais dos ámbitos fiscal e contable de Galicia reuníronse os pasados días 6 e 7 de febreiro para acudir á XIII edición das Xornadas Técnicas de Fiscalidade e Contabilidade, no que xa se conformou como un foro de referencia para a formación de reciclaxe, a reflexión e a análise das novidades e asuntos que máis afectan ao día a día dos profesionais de ambos os sectores.

ACCEDE AQUÍ á galería de fotos do evento

Miguel A. Vázquez Taín, Decano do Colexio, foi o encargado de inaugurar as xornadas, estando acompañado por, Miguel Cárcaba Menéndez, Delegado Especial en Galicia da AEAT; Sonia Lafont Sendino, Directora da ATRIGA, e por Agustín Fernández Pérez, Director das Xornadas e presidente do Rexistro de Economistas Asesores Fiscais do Consello Xeral (REAF-CGE).

Nas súas primeiras palabras, Taín subliñou o dobre obxectivo destas Xornadas: “o máis obvio, o de formación de reciclaxe, pero tamén a análise crítica da normativa que nos afecta como profesionais, con ese sentido tamén de reivindicación de face á Administración, para que podamos realizamos o noso labor nas mellores condicións posibles, algo que ás veces non está a ocorrer”.

A continuación, Agustín Fernández explicou que a configuración do Programa se realiza recompilando tanto aqueles temas “que ao longo do ano imos vendo que resultan de maior interese para fiscalistas e para economistas do ámbito contable, e tamén do que nos vai marcando a actualidade”. Neste sentido, manifestou o malestar dos profesionais con respecto ao cambio de criterio en relación coas devolucións do IRPF aos mutualistas xubilados.

Pola súa banda, Miguel Cárcaba valorou a “forma poliédrica” en que foron concibidas as Xornadas, “con profesionais provenientes dos distintos ámbitos”, así como a confección do programa, “con materias todas elas de moito interese”. Finalizou esta inauguración Sonia Lafont, Directora da ATRIGA, quen apelou a intensificar e mellorar as relacións entre a Administración e os colaboradores sociais, “cuxa labor é un alicerce básico do noso sistema”. “Actualmente, son 1.013 os economistas colaboradores sociais da Axencia, o que representa case un 13% do total”, indicou, resaltando o importante labor que realizan “tanto o fomento do cumprimento voluntario das obrigacións tributarias como na loita contra a fraude”, concluíu.

O encargado de abrir a quenda de relatorios foi Antonio Longás Lafuente, Inspector de Facenda do Estado, que desenvolveu o relatorio titulado “O investimento do suxeito pasivo no IVE: análise no sector inmobiliario”. Antes de entrar en materia, comentou que “o IVE non é un imposto que guste, polo seu casuística e as súas particularidades”, para asegurar que “igual non é moi conveniente dicir que a Lei de IVE fai augas, pero polo menos direi que temos un problema co asunto. Para empezar, a estrutura da Lei é a mesma que a do ano 1985, sendo evidente a inseguridade xurídica que iso produce 40 anos despois”.

Presentou a continuación unha análise exhaustiva do marco normativo, enriquecido con interpretacións administrativas e xudiciais fundamentais para aclarar a complexidade e as implicacións fiscais do investimento do suxeito pasivo no IVE centrado no ámbito inmobiliario, un particular mecanismo que adoita xerar incerteza tanto entre compradores como vendedores e numerosa casuística. 

Posteriormente, Miguel Ángel Calle, Socio Xerente en MAC Asesores e Consultores, abordou o proceso de implantación da Factura Electrónica, “proceso que, como un divorcio, pode provocar o tres famosas fases: negación, ira e aceptación, aínda que finalmente poida provocar tamén felicidade”, asegurou, entre as risas dos asistentes. Calle centrou a súa exposición nun percorrido polo pasado, presente e futuro da factura electrónica, pola entrada en vigor e os obrigados, o funcionamento do sistema Verifactu e o contido da información transmitida, para concluír coa adaptación ao cambio por parte dos contribuíntes.

A continuación, a materia abordada foi o réxime fiscal de reorganizacións empresariais e a súa situación actual e perspectivas tras as últimas resolucións do TEAC. Contouse para iso con Ricardo Gómez-Barreda (Of counsel do departamento de Dereito Tributario de Garrigues) quen sinalou nas súas palabras iniciais que “o 2024 foi ano crucial para o devir destas operacións, coa publicación de recentes resolucións do Tribunal Económico-Administrativo Central que estableceron novos enfoques interpretativos e suscitado dúbidas sobre a súa implementación práctica, e que aínda que están a cambiar as cousas, aínda non están a terminar co debate”. 

En concreto, centrou gran parte da súa exposición na resolución do TEAC do 19 de novembro de 2024, que ratifica os criterios establecidos en decisións anteriores de abril e maio. Nela, conclúese que podería haber fraude fiscal cando un socio transfire as súas accións a unha sociedade holding ou matriz coa finalidade de vendelas posteriormente. Segundo o Tribunal, este tipo de reestruturación permite ao socio evitar o pago do IRPF sobre os dividendos, trasladando a carga tributaria ao ámbito societario.

Finalizou a sesión da mañá do xoves coa análise das cuestións máis relevantes no ámbito da Consolidación contable e fiscal, elemento crave na xestión de grupos empresariais que cada vez está a adquirir maior transcendencia nun escenario económico global marcado pola crecente complexidade e esixencia. 

Este particular que foi abordado por Ignacio Ucelay Sanz, asesor fiscal en KPMG Avogados, e Juan Manuel Pérez Iglesias, Of Counsel en Baker Mackenzie. Ucelay centrouse nos aspectos normativos e os criterios administrativos mentres que Pérez Igrexas abordou o efecto impositivo da consolidación, explicitando os métodos de consolidación con diversos exemplos prácticos.

A xornada de tarde abriuse coa intervención de Juan Antonio Mosquera Pena, Xefe da área de Inspección Tributaria da ATRIGA, quen disertou sobre o concepto de actividade económica na redución/exención da empresa familiar, e o seu tratamento no ISD e IP. “Un tema que me causou alegría cando mo propuxeron, xa que é un tema coñecido que se ten todos os días sobre a mesa, e á vez certa pena, porque parece que levamos séculos debatendo deste asunto, sobre se é máis correcto aplicar a literalidad da lei ou unha interpretación do espírito da mesma para determinar o que é unha actividade económica; isto adoita suceder a miúdo cos chamados ´conceptos xurídicos indeterminados´, como pode ser o caso”, comentou Mosquera Pena.

Este é un asunto que xerou un amplo debate na xurisprudencia e na doutrina fiscal, especialmente en casos relacionados coa xestión de inmobles, xa que o tratamento fiscal favorable ás empresas familiares en ambos os impostos está estreitamente vinculado á correcta definición e acreditación dunha “actividade económica real”. 

Sen solución de continuidade, a Vicepresidenta do REAF, Carmen Jover, ocupouse da planificación financeiro-fiscal das achegas e o rescate dos plans de pensións, “os cales, por modalidade, distribúense do seguinte modo: de emprego, un 57,38%, individuais, o 36,99% e asociados, o 5,63%”. 

Achegou ao longo da súa exposición unha visión exhaustiva sobre a normativa que regula estes instrumentos de aforro e os seus beneficios fiscais de face a optimizar as decisións financeiras e deseñar estratexias eficaces de aforro e investimento. Como reflexións finais, indicou que “se trata do único produto financeiro que no seu rescate tributa na base xeral, que é unha boa ferramenta se se pretende eludir o pago de ISD en parentes colaterais ou estraños (designando beneficiarios) e que é conveniente analizar os efectos cruzados do rescate, coa aplicación do límite do IRPF e o IP”.

Pechou a xornada do xoves Pablo Benítez Clerie, Subdirector Adxunto de Impostos sobre as Persoas Xurídicas da DXT, que desenvolveu o relatorio titulado “Problemática contable e fiscal das perdas da carteira de valores. Imputación temporal de gastos de exercicios prescritos ao amparo do artigo 11.3 do LIS”. 
Na primeira parte da súa exposición, Benítez deu conta do significativo endurecemento que desde 2017 experimentou a regulación fiscal destas perdas, co obxectivo de evitar estratexias de planificación fiscal agresiva por parte das empresas. A segunda parte dedicouna a analizar a sentenza do Tribunal Supremo do 22 de marzo de 2024 (STS 1625/2024), que avalou a dedución de gastos contabilizados en exercicios posteriores ao seu deveño aínda cando o exercicio en que se devengó o gasto estea prescrito. 

A Xornada do venres iniciouse cun repaso por parte de Rubén Gimeno Frechel, Secretario Técnico do REAF, das novidades tributarias que afectarán os profesionais no exercicio 2025, “poucas novidades, empezamos o ano en caseta by”, indicou. Deste xeito, dedicou a primeira parte da súa exposición a desmenuzar as novidades introducidas pola Lei 7/2024, que entre outras modificacións introduce un Imposto Complementario destinado a garantir un nivel mínimo global de imposición para grupos multinacionais e nacionais de gran envergadura, ademais de crear un Imposto sobre a marxe de intereses e comisións para certas entidades financeiras. 

Así mesmo, dedicou uns minutos a repasar o Real Decreto-lei 9/2024, norma que finalmente non entrou en vigor ao non ser convalidada polo Congreso, para analizar aquelas medidas fiscais que devandito RD incorporaba e que quedaron fóra de aplicación. Entre elas, as deducións no IRPF para reducir o consumo de enerxía primaria non renovable ou a demanda de calefacción ou de refrixeración, ou a dedución para a adquisición de vehículos eléctricos e puntos de recarga.

A quenda a continuación foi para César Vidal Martínez, Director da área Fiscal en LKS NEXT Legal, quen desenvolveu o relatorio titulado “As deducións de I+D+i, cinema e espectáculos en vivo, como vehículos de investimento: a nova figura do financiador e das AIE”. Vidal profundou “dunha maneira práctica un este sistema que favorece o financiamento sen recorrer a endebedamento, mellora a optimización fiscal das grandes empresas e estimula o investimento en sectores estratéxicos”. Referiuse á figura do financiador, introducida en 2023, que permite a investidores externos aproveitar deducións fiscais sen intervir directamente nos proxectos, así como ao papel das Agrupacións de Interese Económico (AIE), entidades fiscalmente transparentes que transfiren os beneficios e deducións aos seus socios. 

Antes da pausa-café, o Colexio quixo brindar un emotivo recoñecemento a Pedro Ibáñez Brillas, quen recentemente deixou o seu cargo tras máis de 30 anos á fronte do Tribunal Económico-Administrativo Rexional de Galicia. Colaborador habitual da institución, Ibáñez formou parte do claustro do Máster en Fiscalidade e Tributación desde a súa primeira edición e contribuíu activamente en diversas xornadas e cursos sobre materia tributaria.

O peche das xornadas centrouse na análise da última xurisprudencia relevante do Tribunal Supremo, para o que se contou con dous Maxistrado do Tribunal Supremo, como Jesús Cudero Blas, (en excedencia e actualmente Of counsel no Departamento de Dereito Tributario de Garrigues) e Francisco José Navarro Sanchís.

O peche institucional correu a cargo do Conselleiro de Facenda e Administración Pública, Miguel Corgos López-Prado, que estivo acompañado polo Decano do Colexio e polo Director das Xornadas. Corgos dedicou a súa intervención a comentar os cambios fiscais operados nos orzamentos da Xunta de Galicia para este ano e o obxectivo destes.